Celuloid - najstarsze tworzywo sztuczne

Najstarsze termoplastyczne tworzywo sztuczne; otrzymywane z azotanu celulozy plastyfikowanego kamforą; plastyczny polimer, odporny na rozrywanie, łatwopalny, nieodporny na działanie wysokiej temperatury i czynników chemicznych (rozpuszcza się w wielu rozpuszczalnikach); stosowany do wyrobu galanterii i zabawek.
Przez długi okres czasu celuloid wykorzystywano jako materiał, z którego wykonywano taśmę filmową dla potrzeb kina, pierwszy zastosował taką taśmę Thomas A. Edison. Celuloid, wykorzystany w przemyśle filmowym, przyczynił się wprawdzie do jego rozwoju, ale ze względu na skłonności do eksplozji i łatwopalność doprowadził też do spalenia paru sal kinowych. Inny przykład zastosowania to piłeczka pingpongowa, która też była wykonywana z tego tworzywa.
Człowiekiem, który wymyślił celuloid wspólnie z bratem Izajaszem, był właściciel drukarni John Wesley Hyatt. Odkrycia dokonali niejako przypadkiem, jak to zwykle bywa, usiłując wygrać nagrodę 10 tysięcy dolarów na najlepszy materiał do produkcji kul bilardowych imitujący kość słoniową. Kiedy John skaleczył się w palec, zalał go kolodium, część rozlewając na półkę, gdzie leżały składniki, z których próbował stworzyć kulę: trociny, papier i klej. Po jakimś czasie na półce powstała warstwa sztywnej celulozy. Dalsze eksperymenty doprowadziły braci do wynalezienia celuloidu.
Początkowo zaczęli wyrabiać z celuloidu protezy dentystyczne, co nie było zbyt szczęśliwym pomysłem, bo zęby z tego tworzywa (nazwanego tak w 1870 roku), łatwo się odkształcały podczas picia gorących napojów, a w ustach pozostawał trudny do zabicia smak kamfory.
Wkrótce wynalazca wpadł na pomysł kolejnych zastosowańa swojego wynalazku i tak wykorzystywano celuloid do produkcji kołnierzyków, gorsów i mankietów do koszul, a nawet koloratek dla duchownych. Były sztywne i niezbyt wygodne, ale praktyczne, bo łatwo można je było czyścić. Nie trudno się domyśleć, że dzięki celuloidowi Hyatt został milionerem. Odpowiednio zabarwiony celuloid jest używany do imitowania rogu, kości słoniowej a nawet bursztynu, niestety nie udało się go wykorzystać jako materiał na tkaniny - pewnie ze względu m.in. na łatwopalność. Jak go rozponać? Po silnym potarciu wydziela zapach kamfory.

Komentarze

Popularne posty z tego bloga

Optymalizacja w przetwórstwie tworzyw sztucznych

Lepkość polimerów

Poli(chlorek winylu) – PCW – PVC